صنعت فولاد در آستانه ورشکستگی

هشدار انجمن فولاد: صنعت فولاد ایران در آستانه ورشکستگی است
انجمن تولیدکنندگان فولاد آلیاژی، اخیرا طی نامه‌ای به محمدرضا عارف - معاون اول رئیس‌جمهوری، وزرای اقتصاد، صمت، نیرو، نفت و کار، همچنین رئیس‌کل بانک مرکزی و رئیس سازمان برنامه و بودجه، اعلام کرد: در صورت تداوم شرایط موجود، بخش بزرگی از صنعت فولاد ایران در آستانه زیان‌دهی مزمن و حتی ورشکستگی قرار خواهد گرفت؛ وضعیتی که می‌تواند دومینویی از خسارت در صنعت آهن و فولاد و صنایع وابسته ایجاد کند.
به گزارش ایسنا،بر اساس داده‌های ارائه‌شده در این نامه، «سود خالص یازده شرکت بزرگ فولادی بورسی کشور که مزیت‌دارترین شرکت‌های صنعت فولاد کشور هستند و بسیاری از حلقه‌های زنجیره تولید آهن و فولاد را به‌صورت یکپارچه در اختیار دارند، در سه‌ماهه نخست سال جاری نسبت به سه‌ماهه نخست سال ۱۴۰۳ و سه‌ماهه نخست سال ۱۴۰۲ به‌ترتیب ۴۵ و ۵۲ درصد کاهش یافته که در صورت مستثنی‌ شدن شرکت فولاد مبارکه، میزان کاهش سود خالص این شرکت‌ها در سه‌ماهه نخست سال ۱۴۰۴ نسبت به دوره‌های مشابه دو سال گذشته به‌ترتیب ۶۳ و ۸۰ درصد است.
همچنین طی سه‌ماهه نخست سال جاری، مجموع سود خالص 10 شرکت بزرگ مزیت‌دار صنعت فولاد ایران تنها حدود ۳.۲ همت (هزار میلیارد تومان) معادل حدود ۴۶ میلیون دلار بود، در حالیکه در سه‌ماهه نخست سال ۱۴۰۲، سود خالص این شرکت‌ها ۱۵.۵ همت (معادل ۴۰۸ میلیون دلار) بود. در واقع، سود خالص ارزی این شرکت‌ها در بهار امسال نسبت به بهار دو سال پیش تقریباً یک‌-نهم شده است.
در این نامه عنوان شده: حاشیه سود خالص 11 شرکت بزرگ و ممتاز صنعت فولاد ایران از ۲۹ درصد در سه‌ماهه نخست سال ۱۴۰۲ به ۲۳.۲ درصد در سه‌ماهه نخست سال ۱۴۰۳ و در سه‌ماهه نخست سال ۱۴۰۴ به ۱۱.۲ رسیده که اگر فولاد مبارکه در محاسبات لحاظ نشود، حاشیه سود خالص این شرکت‌ها در سه‌ماهه نخست سال ۱۴۰۴ تنها ۳.۴ درصد است که یک‌-ششم حاشیه سود خالص آن‌ها در سه‌ماهه نخست سال ۱۴۰۲ است.
در این نامه، محدودیت‌های شدید برق و گاز به یکی از اصلی‌ترین دلایل افت سودآوری فولادی‌ها معرفی به طوریکه که طی چهار سال و سه‌ماهه منتهی به پایان بهار امسال (از ابتدای ۱۴۰۰ تا پایان خرداد ۱۴۰۴) مجموعاً ۲۷.۳ میلیون تن تولید فولاد میانی کشور به ارزش ۱۳.۷ میلیارد دلار صرفا به‌واسطه محدودیت‌های مصرف برق و گاز از دست رفته و نرخ بهره‌برداری فولادسازی کشور در سال ۱۴۰۳ به ۵۹.۸ درصد رسیده که پایین‌ترین میزان در میان کشورهای عمده تولیدکننده فولاد در جهان محسوب می‌شود؛ در حالی که متوسط جهانی طی پنج سال اخیر بین ۷۵ تا ۸۰ درصد بوده و این نرخ در سال ۱۳۹۹ در ایران ۷۵.۷ درصد بوده است.
در بخش دیگری از این نامه، به چالش‌های دیگری از این صنعت از جمله رکود عمیق بازار داخلی، ضعف تقاضا، سقوط قیمت‌های جهانی فولاد، سرکوب و کنترل قیمتی در بازار داخل، حذف معافیت مالیاتی صادرات، اعمال عوارض صادراتی بر محصولات میانی، سرکوب نرخ ارز صادرکنندگان و افزایش چشمگیر هزینه انرژی، مواد اولیه و حقوق دولتی معادن، اشاره شده است.
آمارهای ارائه‌شده نشان می‌دهد که در پایان ۳ ماهه نخست سال ۱۴۰۴ نسبت به سال ۱۳۹۹، قیمت برق آزاد مصرفی فولاد ۹۵۲۵ درصد، قیمت برق دولتی مصرفی ۲۳۰۰ درصد، قیمت گاز ۲۷۱۵ درصد، کرایه حمل بار ۵۰۷ درصد و قیمت سنگ‌آهن ۳۶۷ درصد رشد کرده است؛ در حالی که رشد قیمت شمش فولادی تنها ۱۸۰ درصد بوده است. همچنین تورم عمومی کشور در این دوره بنا به آمارهای مرکز آمار ایران جمعا ۳۱۳ درصد و میزان افزایش نرخ ارز در بازار آزاد نیز ۳۸۱ درصد بوده است. این اختلاف معنادار میان رشد هزینه‌ها و رشد قیمت محصولات، به باور انجمن فولاد آلیاژی، موجب فروپاشی حاشیه سود تولیدکنندگان شده است.